لوموستین یک داروی ضد سرطان است (آنتی نئوپلاستیک یا سیتوتوکسیک) که در شیمی درمانی مورد استفاده قرار میگیرد. لوموستین در گروهی از داروها موسوم به آلکیله کننده ها دسته بندی میشود.

موارد مصرف لوموستین

از لوموستین برای موارد زیر مورد استفاده قرار میگیرید:

• درمان تومورهای مغزی، از جمله تومورهای اولیه مغز (تومورهایی که از داخل بافت مغز منشاء گرفته و رشد میکنند) و تومورهای متاستاتیک (تومورهایی که از سایر اندام ها به مغز گسترش می یابند)
• درمان لنفوم هاجکین و غیر هاجکین
• درمان ملانوما ، سرطان ریه و سرطان روده بزرگ

نحوه مصرف لوموستین

لوموستین به صورت خوراکی مصرف میشود و به شکل کپسول های 10 ، 40 و 100 میلی گرمی در دسترس میباشد.

لوموستین اغلب بصورت یک کپسول در هر شش مورد استفاده قرار میگیرد.

لوموستین باید با معده خالی مورد استفاده قرار گیرد؛ همچنین مصرف لوموستین باید با مصرف مایعات همراه باشد. به دلیل وقوع حالت تهوع ؛ تا دو ساعت بعد از مصرف لوموستین باید از خوردن و آشامیدن خودداری شود.

مقدار لوموستین مصرفی توسط بیمار به عوامل و فاکتورهای متعددی بستگی دارد از جمله قد و وزن ، وضعیت سلامت عمومی بدن ، داشتن سایر بیماری ها و سابقه بیماری های درمان شده در گذشته. این مقدار باید توسط پزشک تشخیص و تجویز شود.

عوارض جانبی لوموستین

• بسیاری از بیماران همه اثرات جانبی ذکر شده در لیست را تجربه نمیکنند
• اثرات جانبی اغلب با توجه به زمان شروع مصرف دارو و مدت زمان مصرف آن قابل پیش بینی هستند.
• اثرات جانبی لوموستین معمولا موقتی هستند و پس از تمام شدن دوره ی درمانی از بین میروند.
• راه های بسیاری برای مدیریت و پیشگیری از بروز اثرات جانبی وجود دارد؛ بهتر است در این مورد با پزشک مشورت کنید.
• میان اثربخشی دارو و بروز عوارض جانبی و میزان شدت آن رابطه ی وجود ندارد.

اثرات جانبی شایع ( در بیش از 30% بیماران رخ میدهند )

• کاهش تعداد سلول های خونی: در طول مصرف لوموستین ممکن است تعداد گلبول های قرمز ، گلبول های سفید و پلاکت ها با کمبود مواجه شود این وضعیت میتواند ریسک ابتلا به عفونت ، کم خونی و بروز خونریزی را افزایش دهد.
• حالت تهوع و استفراغ که اغلب 3 الی 6 ساغت پس از مصرف دارو رخ میدهد. مصرف دارو هنگام خواب به همراه داروهای ضد تهوع بصورت قابل توجهی از وقوع و تشدید اثرات جانبی جلوگیری میکند.

توضیح چند اصطلاح

میلوساپرسیو (myelosuppressive) : این اصطلاح به درمان هایی تعلق دارد که موجب تخریب و سرکوب سلول های مغز استخوان و عملکرد آن ها میشوند.

نادیر (Nadir) : در یک بازه زمانی پس از شیمی درمانی ، فعالیت مغز استخوان و تعداد گلبول های سفید خون در پایین ترین سطح قرار میگیرد. به این سطح از عملکرد مغز استخوان و تعداد گلبول های سفید خون نادیر گفته میشود.

نادیر  10 الی 14 روز بعد از شیمی درمانی رخ میدهد و به مدت 5 الی 6 هفته ادامه میابد و پس از 6 الی 8 هفته وضعیت مغز استخوان و گلبول های سفید به حالت اولیه برمیگردد.

اثرات جانبی با شیوع پایین (برای 10 الی 29 درصد از بیماران اتفاق میفتد)

• کاهش اشتها
• زخم های دهانی
• از دست دادن قدرت باروری ( به این معنی که بیمار توانایی پدر شدن و یا مادر شدن را از دست میدهد)

اثرات جانبی که با تاخیر اتفاق می افتند:

• مسمومیت ریوی (آسیب رساندن به ریه ها) که در دوز های پایین به ندرت اتفاق می افتد؛ هر چند اگر لوموستین در مقادیر بالایی مصرف شود احتمال صدمه دیدن ریه ها بیشتر میشود. این اثر جانبی میتواند تا 3 سال با تاخیر مواجه شود بدین معنا که علایم آسیب دیدن ریه ممکن است سه سال پس از درمان ظاهر شود. سابقه بیماری ریوی و یا مصرف سایر داروها که بر روی ریه ها تاثیر منفی میگذارند میتواند ریسک مسمومیت ریوی را بالا ببرد. با شروع مصرف لوموستین وضعیت عملکرد ریه ها باید بصورت منظم توسط پزشک چک شود؛ مخصوصا اگر دوز مصرفی بیمار بالا باشد.
• مسمومیت کلیوی (آسیب رساندن به کلیه ها) که در دوز های پایین به ندرت اتفاق می افتد؛ هر چند اگر لوموستین در مقادیر بالایی مصرف شود احتمال صدمه دیدن کلیه ها بیشتر میشود. عملکرد کلیه ها همراه با وضعیت سلول های خونی در طول شیمی درمانی باید بصورت مرتب توسط پزشک چک شود.
• لوموستین میتواند سبب ابتلا به سرطان های خونی مانند لوسمی شود که سال ها پس از مصرف لوموستین میتواند اتفاق بیفتد. هرچند احتمال بروز این وضعیت اندک است اما بهتر است در این مورد با پزشک معالج صحبت کنید.

در صورت بروز هریک از علایم زیر باید به پزشک و یا مراکز درمانی مراجعه کرد:

اگر دچار علایم عفونت شُدید، از جمله تب و لرز ، باید فورا به مراکز درمانی یا اورژانس مراجعه کنید.

علایم ذکر شده در لیست زیر نیاز به درمان اورژانسی ندارند اما باید توسط پزشک بررسی شوند:

• حالت تهوع که باعث مشکل در غذا خوردن میشود.
• استفراغ ( 4-5 بار در 24 ساعت)
• خونریزی و کبودی غیر معمول
• مدفوع سیاه رنگ و یا وجود خون در ادرار یا مدفوع
• خستگی مفرط
• زخم های دهانی ( زخم های دردناک ، قرمز رنگ و متورم)
• علایم عفونت از جمله ورم و سرخی ، احساس درد هنگام بلع ، سرفه همراه با خلط و احساس درد هنگام دفع ادرار.
• زرد شدن رنگ چشم ها و پوست و یا تغییر رنگ ادرار یا مدفوع

هشدار ها و احتیاطات

اگر از داروهای دیگری استفاده میکنید اعم از داروهای با نسخه یا بدون نسخه ، داروهای گیاهی و ویتامین ها ؛ پیش از شروع مصرف لوموستین حتما پزشک را در جریان بگذارید. در طول درمان با لوموستین بدون تجویز پزشک از آسپرین و یا داروهای حاوی آسپرین استفاده نکنید.

در طول درمان با لوموستین بدون تجویز پزشک از دریافت واکسن اجتناب کنید.

درصورتی که باردار هستید و یا تصمیم به باردار شدن دارید پیش از شروع مصرف لوموستین با پزشک مشورت کنید. لوموستین میتواند برای سلامت جنین خطر آفرین باشد.

هم زنان و هم مردان باید در طول مصرف لوموستین از روش های پیشگیری از بارداری استفاده کنند تا از بروز بارداری جلوگیری شود. پیشنهاد میشود هنگام روابط جنسی از کاندوم استفاده شود. اگر پس از درمان با لوموستین قصد فرزند آوری دارید بهتر است از قبل پزشک معالج را در جریان بگذارید.

در طول مصرف لوموستین باید از شیر دادن به نوزاد خودداری شود.

توصیه های ایمنی

بیمارانی که از لوموستین استفاده میکنند در معرض ابتلا به عفونت هستند؛ در طول مصرف لوموستین باید از نزدیک شدن به افرادی که دچار بیماری های عفونی هستند خودداری کنید؛ در صورت مشاهده علایم عفونت مانند تب و لرز و... فورا به پزشک مراجعه کنید.

دست هایتان را بصورت مداوم بشویید.

برای پیشگیری از بروز زخم های دهانی از مسواک های نرم استفاده کنید. و روزانه سه بار دهانتان را با آب و نمک بشویید.

از انجام دادن فعالیت ها و ورزش هایی که احتمال صدمه دیدن و خونریزی در آن ها وجود دارد خودداری نمایید.

برای کاهش دادن حالت تهوع از داروهای ضد تهوع استفاده کنید.(با تجویز پزشک) و غذا را در نوبت های زیاد و با مقدار کم مصرف نمایید.

از آفتاب گرفتن اجتناب کنید و از لباس هایی استفاده کنید که تا حد امکان از برخورد نور خورشید با بدنتان جلوگیری کند.

در طول مصرف لوموستین توصیه میشود حدالامکان از مشروبات الکلی استفاده نشود.

بیشتر استراحت کنید.

در طول درمان از مواد مغذی بیشتر استفاده کنید.

در صورت بروز اثرات جانبی حتما پزشک را در جریان بگذارید تا با تجویز دارو یا روش هایی دیگر ، بتوانید اثرات جانبی را مدیریت کنید.

کنترل و آزمایش

در طول درمان با لوموستین لازم است که وضعیت سلامت بیمار بصورت منظم توسط پزشک بررسی شود تا از اثرات جانبی دارو و پیشرفت درمان اطلاع حاصل شود. تست وضعیت خون و تعداد سلول های خونی یکی از این آزمایش هاست. همچنین تست عملکرد کلیه ها و کبد نیز ممکن است لازم باشد.

نحوه تاثیر و عملکرد  لوموستین در بدن

توده های سرطانی با چگونگی تقسیم شدن سلول ها مشخص میشوند. تقسیم سلول ها در توده های سرطانی مانند بافت های طبیعی کنترل شده نیست. سلول های طبیعی بدن پس از برخورد با سلول های مشابه خود به فرایند تقسیم پایان می بخشند؛ که این فرایند به "تماس بازدارنده" موسوم است. در سلول های سرطانی این توانایی وجود ندارد. بنابراین کنترل و محدودیتی روی تقسیم و گسترش سلول های سرطانی وجود ندارد. فرایند تقسیم سلول های بدن خواه طبیعی باشند ، خواه سرطانی از طریق فرایند چرخه سلولی به وقوع می پیوندد. روند چرخه سلولی به این شکل است که سلول مدتی در فاز استراحت می ماند سپس وارد فاز رشد میشود و درنهایت به مرحله تقسیم میرسد.

توانایی داروهای شیمی درمانی در از بین بردن سلول های سرطانی به میزان توانایی آن ها در ایجاد وقفه در تقسیم سلولی بستگی دارد. داروهای شیمی درمانی معمولا به مولکول های DNA یا RNA صدمه وارد میکنند؛ این مولکول ها در نحوه تقسیم سلول دخیل هستند. اگر سلول ها موفق به تقسیم نشوند رو به نابودی و مرگ میگذارند. هرچه سرعت تقسیم شدن سلول ها بیشتر باشد احتمال اینکه تحت تاثیر داروهای شیمی درمانی قرار بگیرند بیشتر است؛ و این سبب میشود که پس از شیمی درمانی اندازه توده سرطانی کوچکتر شود. این داروها همچنین موجب آپوپتوز یا خزانِ یاخته ای میشوند.

برخی از داروهای شیمی درمانی تنها در مرحله تقسیم سلول وارد عمل میشوند و تاثیر میگذارند و دسته ی دیگر داروهای شیمی درمانی در مرحله استراحت سلول ها وارد عمل میشوند. برنامه ریزی برای انجام شیمی درمانی بر اساس نوع سلول های سرطانی ، نرخ تقسیم سلول ها و میزان اثر بخشی دارو در بیمار تنظیم میشود. به همین خاطر است که شیمی درمانی بصورت دوره ای مصرف میشود.

بیشترین تاثیر شیمی درمانی بر روی سلول هایی است که با سرعت زیادی تقسیم میشوند. متاسفانه داروهای شیمی درمانی بین سلول های سرطانی و سلول های طبیعی بدن تفاوتی قائل نمیشوند و تنها معیار عملکرد آن ها میزان سرعت تقسیم سلول هاست؛ بنابراین طیفی از سلول های طبیعی بدن نیز که سرعت تقسیمات سلولی در آنها بالاست تحت تاثیر این دارو ها قرار میگیرند. این سلول ها شامل سلول های خونی ، دهان ، معده ، روده و فولیکول های مو میباشد. تاثیر داروهای شیمی درمانی بر این سلول ها میتواند سبب کاهش تعداد سلول های خونی ، زخم های دهانی ، ریزش مو و بروز حالت تهوع و استفراغ شود.

لوموستین در گروهی از داروها موسوم به آلکیله کننده ها دسته بندی میشود. آلکیله کننده ها معمولا در فاز استراحت سلولی وارد عمل میشوند.

تداخلات دارویی

در لیست زیر تعدادی از مهمترین داروهایی که میتوانند با لوموستین تداخل ایجاد کنند آورده شده است:

A

• ACAM2000 (smallpox vaccine)
• Acid Reducer-Cimetidine (cimetidine)
• adalimumab
• Amjevita (adalimumab)
• Arava (leflunomide)
• Attenuvax (measles virus vaccine)
• Aubagio (teriflunomide)

B

• bcg
• Biavax II (mumps virus vaccine / rubella virus vaccine)

C

• certolizumab
• cimetidine
• Cimzia (certolizumab)
• Clopine (clozapine)
• clozapine
• Clozapine Synthon (clozapine)
• Clozaril (clozapine)
• Cyltezo (adalimumab)

D

• deferiprone
• Denzapine (clozapine)
• Dryvax (smallpox vaccine)

E

• Enbrel (etanercept)
• Equaline Acid Reducer (cimetidine)
• Erelzi (etanercept)
• etanercept

F

• FazaClo (clozapine)
• Ferriprox (deferiprone)
• fingolimod
• FluMist (influenza virus vaccine, live, trivalent)
• FluMist Quadrivalent (influenza virus vaccine, live, trivalent)

G

• Gilenya (fingolimod)
• golimumab

H

• Humira (adalimumab)

I

• Imlygic (talimogene laherparepvec)
• Inflectra (infliximab)
• infliximab
• influenza virus vaccine, h1n1, live
• influenza virus vaccine, live, trivalent

J

• Juxtapid (lomitapide)

K

• Kynamro (mipomersen)

L

• Leader Heartburn Relief (cimetidine)
• leflunomide
• lomitapide

M

• M-M-R II (measles virus vaccine / mumps virus vaccine / rubella virus vaccine)
• M-R-Vax II (measles virus vaccine / rubella virus vaccine)
• measles virus vaccine
• measles virus vaccine / mumps virus vaccine / rubella virus vaccine
• measles virus vaccine / mumps virus vaccine / rubella virus vaccine / varicella virus vaccine
• measles virus vaccine / rubella virus vaccine
• Meruvax II (rubella virus vaccine)
• mipomersen
• mumps virus vaccine
• mumps virus vaccine / rubella virus vaccine
• Mumpsvax (mumps virus vaccine)

N

• nalidixic acid
• natalizumab
• NegGram (nalidixic acid)

O

• Orimune (poliovirus vaccine, live, trivalent)

P

• poliovirus vaccine, live, trivalent
• ProQuad (measles virus vaccine / mumps virus vaccine / rubella virus vaccine / varicella virus vaccine)

Q

• Quadramet (samarium sm 153 lexidronam)

R

• Remicade (infliximab)
• Renflexis (infliximab)
• Rotarix (rotavirus vaccine)
• RotaShield (rotavirus vaccine)
• RotaTeq (rotavirus vaccine)
• rotavirus vaccine
• rubella virus vaccine

S

• samarium sm 153 lexidronam
• Simponi (golimumab)
• Simponi Aria (golimumab)
• smallpox vaccine
• Stamaril (yellow fever vaccine)

T

• Tagamet (cimetidine)
• Tagamet HB (cimetidine)
• talimogene laherparepvec
• Tepadina (thiotepa)
• teriflunomide
• thalidomide
• Thalomid (thalidomide)
• TheraCys (bcg)
• Thioplex (thiotepa)
• thiotepa
• Tice BCG (bcg)
• Tice BCG Vaccine (bcg)
• tofacitinib
• typhoid vaccine, live
• Tysabri (natalizumab)

V

• varicella virus vaccine
• Varivax (varicella virus vaccine)
• Versacloz (clozapine)
• Vivotif Berna (typhoid vaccine, live)
• Vivotif Berna Vaccine (typhoid vaccine, live)

X

• Xeljanz (tofacitinib)
• Xeljanz XR (tofacitinib)

Y

• yellow fever vaccine
• YF-Vax (yellow fever vaccine)

Z

• Zaponex (clozapine)
• Zostavax (zoster vaccine live)
• zoster vaccine live

پرسش سوال

اگر هنوز سوالی در رابطه با کپسول لوموستین دارید. میتوانید آن را در انجمن پرسش و پاسخ مطرح کرده و متخصصین مربوطه در وب سایت به آن جواب دهند.

مترجم: فرهاد نامدار
نوشته شده در 14 شهريور 1396
مرجع : chemocare.com