موارد مصرف والپروات

والپروات برای کنترل انواع خاصی از تشنج در بیماری صرع بکار میرود.والپروات تزریقی برای بیمارانی که قادر به استفاده این دارو از طریق دهان( قرص کپسول و...) نیستند مورد استفاده قرار میگیرد.همچنین ممکن است با تشخیص پزشک برای درمان سایر بیماری ها نیز بکار گرفته شود.

والپروات یک داروی ضد صرع است و با افزایش دادن مواد شیمیایی خاصی در مغز عمل میکند.

موارد منع مصرف والپروات

• داشتن حساسیت نسبت به هر یک از ترکیبات موجود در والپروات
• مشکلات مربوط به کبد یا اختلال در چرخه ی اوره
• داشتن بیماری ژنتیکی مربوط به کبد که در نتیجه اختلالات میتوکندریال ایجاد میشوند ( مانند سندرم Alpers-Huttenlocher)
• اگر بیمار کمتر از 2 سال دارد و مبتلا به اختلالات میتوکندریال است.
• در صورتی که از والپروات جهت پیشگیری از سردرد های میگرنی استفاده میکنید و باردار هستید.

پیش از مصرف والپروات

برخی از شرایط پزشکی ممکن است در نحوه مصرف والپروات دخیل باشند. در صورت داشتن هر مورد و مسئله پزشکی به ویژه در صورت داشتن هر یک از شرایط زیر پیش از مصرف والپروات به پزشک و یا دکتر دارو ساز اطلاع دهید.

• اگر باردار هستید ، تصمیم به باردار شدن دارید ، به نوزاد خود شیر میدهید و یا در سنین باروری قرار دارید (هنوز یائسه نشده اید)
• اگر از هرگونه داروی دیگر اعم از با نسخه یا بدون نسخه ، داروهای گیاهی و یا مکمل های غذایی استفاده میکنید.
• اگر به برخی دارو ها ، غذا ها یا مواد خاص دیگر حساسیت دارید.
• در صورت داشتن سابقه بیماری های مربوط به کبد ، سرطان ، بیماری های مربوط به خون ( مانند کمبود تعداد گلبول های سفید و یا پلاکت ها) ، ایدز ، سیتومگالو ویروس ، مشکلات کلیوی ، مشکلات مربوط به لوزالمعده (پانکراس) ، کنبود میزان آلبومین در خون ، زیاد بودن میزان گلیسین در خون.
• در صورت داشتن سابقه ی بیماری های متابولیک ، کمبود اورنیتین ترانس کاربامیلاز ، مشکلات مغزی ، کما ، بالا بودن سطح آمونیاک و گلوتامین خون ، کم بودن دمای بدن ، عقب ماندگی ذهنی ، استفراغ های مداوم ، کار مداوم و تنش روانی ، تحریک پذیری و عصابانیت بیش از حد و مداوم.
• در صورت داشتن سابقه بیماری های روانی و مشکلات رفتاری ، افکار خودکشی و انجام آن ، سوء مصرف مشروبات الکلی یا سایر مواد اعتیاد آور.
• کمتر شدن میزان مصرف غذا و مایعات
• برنامه ریزی برای داشتن عمل جراحی در آینده
• داشتن سابقه خانوداگی در اختلالات چرخه اوره
• اگر تجربه مرگ غیر قابل توضیح نوزاد یا نوزادهایتان را داشته اید.
• اگر داروی ضد صرع و یا ضد تشنج دیگری مصرف میکنید.

تداخل دارویی

برخی از دارو ها میتوانند با والپروات تداخل ایجاد کنند ؛ در صورتی که داروی دیگری مصرف میکنید (به ویژه هر یک از داو های موجود در لیست زیر) قبل از مصرف والپروات به پزشک اطلاع دهید.

• کلونازپام ( به دلیل بالا بردن ریسک تشنج)
• توپیرامات ( به دلیل افزایش خطر بالا رفتن میزان آمونیوم در بدن و مشکلات مغزی)
• بنزودیازپین ها مانند دیازپام ، فلبامات یا سالیسیلات ها مانند آسپرین ( به دلیل افزایش دادن ریسک بروز عوارض جانبی مربوط به والپروات)
• کاربامازپین ، آنتی بیوتیک های کارباپنم (مانند ایمی پنم) ، پیشگیری از بارداری بوسیله داروهای هورمونی وضد بارداری ، هیدانتوئین ها (مانند فنی توئین) ، مفلوکین ، ریفامپین یا ریتوناویر ( به دلیل کاهش اثر بخشی والپروات)
• دارو های ضد انعقاد خون مانند وارفارین ، باربیتورات ها مانند فنوباربیتال و پریمیدون ، اتوسوکسیماید ، لاموتریژین ، متیل فنیدات ، کوئتیاپین ، روفینامید ، تولبوتاميد ، تری سیکلیک های ضد افسردگی مانند آمی تریپتیلین ، زیدوودین ( به دلیل بالا رفتن ریسک بروز عوارض جانبی این دارو ها توسط والپروات.

نحوه مصرف والپروات

در مصرف والپروات دستورات پزشک را مد نظر داشته باشید و راهنمایی های موجود در بسته دارو را مطالعه کنید

• والپروات معمولا بصورت تزریقی در مطب دکتر ، بیمارستان و یا در کلینیک مورد استفاده قرار میگیرد. اگر در خانه از والپروات استفاده میکنید پرستار یا مراقب شما باید نحوه صحیح مصرف دارو را به شما آموزش دهد.مطئن شوید که نحوه صحیح مصرف دارو را به خوبی فرا گرفته اید و در حین مصرف آموخته های خود را بکار گیرید.
• در صورتی که والپروات مصرفی دارای هرگونه ذراتی هست و یا کدر شده و تغییر رنگ داده است نباید مورد استفاده قرار گیرد.همچنین اگر متوجه شدید بطری دارو از پیش باز شده و یا صدمه دیده از مصرف آن خودداری کنید.
• دارو و لوازم همراه آن مانند سرنگ و سوزن را دور از دسترس کودکان و حیوانات خانگی نگهداری کنید.از سرنگ و سوزن تنها برای یک بار استفاده کنید.در مورد نحوه صحیح دور انداختن زباله های مربوط به انوکساپارین (سوزن ، سرنگ و...) با پرستار خود صحبت کنید.
• مصرف والپروات را بصورت ناگهانی قطع نکنید. قطع ناگهانی والپروات ممکن است باعث افزایش دفعات تشنج شود.قطع مصرف والپروات باید تحت نظر پزشک و بصورت تدریجی با کم کردن دوز دارو انجام شود.
• در صورتی که والپروات در یک ساعت معین از روز و به شکل منظم مصرف شود اثر بحشی آن بیشتر خواهد بود.
• حتی اگر علایم بهبودی در شما پدیدار شده است مصرف دارو را قطع نکنید و آنرا بصورت منظم استفاده کنید.
• در صورتی که متوجه شدید مصرف والپروات را فراموش کرده اید هر چه زودتر آنرا مصرف کنید ؛ اگر به نوبت بعدی مصرف دارو زمان اندکی باقی است از مصرف داروی فراموش شده صرف نظر کنید و مصرف دارو را طبق برنامه پیش ببرید. از مصرف داروی اضافی خودداری کنید.

هشدار ها و توصیه های ایمنی مهم

• والپروات میتواند موجب سرگیجه ، خواب آلودگی و بروز تغییراتی در وضعیت بینایی شود ؛ این علایم میتوانند با مصرف الکل و برخی دارو های خاص تشدید شوند.والپروات را با احتیاط مصرف کنید و تا زمانی که از میزان دقت اعمال و واکنش هایتان مطمئن نشده اید از رانندگی و کارهایی که به دقت عمل نیاز دارند خودداری کنید.
• در طول مصرف والپروات پیش از مصرف مشروبات الکلی و داروهایی که ممکن است باعث خواب آلودگی شوند ( مانند داروهای خواب آور و شل کننده عضلات) با پزشک یا دکتر داروساز مشورت کنید.
• بیمارانی که از والپروات استفاده میکنند ممکن است دچار افکار خوکشی شوند و یا حتی اقدام به خود کشی کنند ؛ این ریسک در افرادی که از پیش سابقه خودکشی و یا افکار خودکشی داشته اند بالاتر است.بنابراین این بیماران باید توسط نزدیکان و مراقبان تحت نظر و کنترل باشند.در صورت بروز علایم جدید ، ناگهانی و یا وخیم مانند افسردگی، اضطراب ، بی قراری ، رفتارهای پرخاشگرانه ، حملات ترس و هرگونه تغییرات غیر معمول در خلق و خو در اولین فرصت با پزشک تماس بگیرید.در صورت بروز علایم افکار خودکشی فورا به پزشک مراجعه کنید.
• التهاب پانکراس یک وضعیت خطرناک و تهدید آمیز برای سلامتی است که با مصرف والپروات میتواند ارتباط داشته باشند. علایم التهاب پانکراس شامل درد معده ، استفراغ و کاهش اشتها میباشد. در صورتی که هر یک از این علایم برای شما پیش آمد فورا به پزشک مراجعه کنید.
• یک واکنش خطرناک و حتی کشنده میتواند در نتیجه مصرف والپروات رخ دهد ؛ علایم این واکنش میتواند به شکل تب ، دانه دانه شدن پوست ، تورم غدد همراه با بروز ناراحتی در برخی از اندام های بدن مانند کبد ، کلیه ، قلب ، ریه ها ، خون ، عضلات و مفاصل ظاهر شود.
• والپروات میتواند تعداد سلول های خونی را که در فرایند انعقاد خون نقش دارند کاهش دهد (پلاکت ها).بنا بر این در طول مصرف والپروات از انجام دادن فعالیت هایی که خطر بروز جراحت و خونریزی را افزایش میدهند خودداری کنید.در صورت بروز هرگونه خونریزی و کبودی غیر معمول به پزشک اطلاع دهید.همچنین اگر رنگ مدفوع تیره رنگ و یا خون آلود است به پزشک اطلاع دهید.
• در صورت دریافت هرگونه خدمات پزشکی ، دندان پزشکی ، اورژانسی و یا انجام جراحی ؛ دندانپزشک یا پزشک معالج را از مصرف والپروات مطلع سازید.
• مصرف محصولاتی که از والپروئیک اسید به دست می آیند ممکن است منجر به برخی از مشکلات خاص مغزی شود که میتوانند به سلامت فرد بصورت غیر قابل بازگشت صدمه وارد کند.در این مورد با پزشک مشورت کنید.
• مصرف والپروات در بیماران دیابتی ممکن است نتایج برخی از آزمایش های پزشکی (کتون ادرار ) را با خطا مواجه کند.در صورتی که قصد دارید رژیم غذایی و یا دوز داروهای مربوط به دیابت را تغییر دهید از قبل به پزشک اطلاع دهید.
• والپروات میتواند در نتیجه برخی از آزمایش های پزشکی مثل تست عملکرد تیروئید تداخل ایجاد کند.مطمئن شوید که پزشک و پرسنل آزمایشگاه از مصرف والپروات توسط شما آگاه هستند.
• برخی از آزمایش های پزشکی ( تست تعداد سلول های خونی و تست نحوه ی عملکرد کبد) ممکن است در طول درمان با والپروات مورد نیاز باشد.این آزمایشات برای نمایان ساختن چگونگی پیشرفت بیماری و چک کردن عوارض جانبی احتمالی انجام میشوند.نتیجه تمام آزمایشات و گزارشات پزشکی را نزد خود نگه دارید.
• مصرف والپروات در افراد سالمند باید با احتیاط صورت پذیرد.چون سالمندان نسبت به اثرات جانبی این دارو به ویژه خواب آلودگی حساس تر هستند.

والپروات در دوران حاملگی و شیردهی

اثرات مضر مصرف والپروات بر روی جنین تایید شده است.اگر باردار هستید درباره ی سایر راه های درمان با پزشک مشورت کنید.

در طول مصرف والپروات بهتر است به شکلی موثر از باردار شدن پیشگیری شود.در صورتی که تصمیم به باردار شدن دارید با پزشک در میان بگذارید.

وجود والپروات در شیر مادر تایید شده است.در طول مصرف والپروات از شیر دادن به نوزاد اجتناب کنید.

عوارض جانبی والپروات

هر دارویی میتواند اثرات جانبی به همراه داشته باشد اما این اثرات در بیشتر افراد خفیف هستند و یا دیده نمیشوند.در صورتی که هریک از عوارض شایع زیر برای مدتی طولانی برای شما پیش آمد به پزشک معالج اطلاع دهید :

• بروز تغییرات در اشتها
• یبوست
• اسهال
• سرگیجه
• خواب آلودگی
• ریزش مو
• سردرد
• سوء هاضمه
• وجود درد خفیف و قرمز شدن محل تزریق دارو
• حالت تهوع
• گرفتگی و درد معده
• مشکلات خواب
• استفراغ
• ضعف
• بروز تغییرات در میزان وزن

در صورتی که هر یک از عوارض جانبی شدید که در لیست زیر آمده است برای شما پیش آمد فورا به مراکز درمانی یا اورژانس مراجعه کنید.

• بروز علایم واکنش شدید آلرژیک ( دانه دانه شدن پوست ، کهیر ، خارش ، مشکل در تنفس یا بلع ، احساس تنگی در قفسه سینه ، تورم صورت ، لب ها ، زبان و یا گلو)
• افکار غیر معمول
• تاری دید یا بروز هر گونه تغییرات در وضعیت بینایی
• بروز تغییرات رفتاری
• بروز تغییرات در چرخه ی قاعدگی
• درد قفسه ی سینه
• لرز
• احساس سردرگمی
• مشکلات مربوط به تنفس
• مشکلات مربوط به دفع ادرا
• خستگی بیش از حد
• غش
• ضربان قلب تند یا نامنظم
• تب
• درد عمومی بدن
• توهم
• ضعیف شدن شنوایی
• حرکات غیر ارادی دست ها و پاها
• حرکات غیر ارادی صورت ، فک ، دهان و زبان
• درد عضلانی و مفاصل ، احساس ضعف
• کمبود انرژی
• کم شدن هماهنگی حرکات بدن
• ضعیف شدن حافظه
• تغییرات جدید و یا وخیم روحی و روانی مانند: پرخاشگری ، اضطراب ، افسردگی ، داشتن احساسات خوب غیر معمول و اغراق آمیز ، اعمال و رفتار های خشونت آمیز ، رفتار های تکانه ای و بدون انگیزه ی خاص ، ناتوانی در راحت نشستن در یک جا ، تحریک پذیری و زود عصبی شدن ، حملات ترس ، احساس بی قراری )
• بروز تشنج های جدید و یا وخیم
• خون دماغ شدن
• قرمزی ، تورم ، زخم و یا پوسته پوسته شدن پوست
• زنگ زدن گوش
• حالت تهوع شدید یا مداوم
• استفراغ یا درد معده
• درد های شدید و یا مداوم
• تنفس کوتاه
• گلو درد
• اعمال و یا افکار مربوط به خودکشی
• تورم بازو ها و پاها
• تورم گره های لنفاوی
• علایم مشکلات کبدی مانند : ادرار تیره ، کم شدن اشتها ، مدفوع به رنگ روشن ، درد شدید معده ، زردی پوست و چشم ها
• لرزش بدن
• کبودی و خونریزی غیر معمول
• احساس ضعف غیرمعمول

نحوه صحیح نگهداری والپروات

والپروات رقیق (ترکیب نشده) در دمای اتاق نگهداری کنید (15-30 درجه سانتی گراد) چون این دارو فاقد مواد نگهدارنده است.

باقی مانده داروی ترکیب شده که بلا استفاده است باید دور ریخته شود.

والپروات پس از اضافه شدن به یک محلول وریدی میتواند تا 24 ساعت پایداری خود را حفظ کند.محلول باید در ظروف شیشه ای و یا کیسه های پلی وینیل کلراید در درمای اتاق (15 -30 درجه سانتی گراد) نگهداری شود.

والپروات باید دور از گرما ، رطوبت و نور نگهداری شود.همچنین از قرار دادن والپروات در دستشویی یا حمام باید خودداری شود.

والپروات را دور از دسترس کودکان و حیوانات خانگی نگهداری کنید.

اطلاعات تکمیلی

• مصرف والپروات تنها با دستور و نسخه پزشک مجاز است ؛ از قرار دادن والپروات در اختیار سایر افراد خودداری کنید.
• در صورت عدم بهبود و یا وخیم تر شدن علایم بیماری به پزشک اطلاع دهید.
• در مورد نحوه صحیح دور انداختن باقی مانده دارو با دکتر داروساز صحبت کنید

پرسش سوال

اگر هنوز سوالی در رابطه با والپروات تزریقی دارید. میتوانید آن را در انجمن پرسش و پاسخ مطرح کرده و متخصصین مربوطه در وب سایت به آن جواب دهند.

مترجم: فرهاد نامدار
نوشته شده در 01 ارديبهشت 1396
مرجع : www.drugs.com