موارد مصرف پروپرانولول

پروپرانولول یک بتا بلاکر(مسدود کننده بتا) است. مسدود کننده های بتا بر روی  قلب و سیستم گردش خون تاثیر می گذارند (یعنی بر روی جریان خون شریان ها و وریدها).

پروپرانولول برای درمان لرزش(رعشه)، آنژین (درد قفسه سینه)، هایپرتانسیون (فشار خون بالا)، اختلالات ریتم قلب و سایر بیماری های قلبی یا گردش خون استفاده می شود. این دارو برای درمان یا جلوگیری از حمله قلبی و کاهش شدت و تکرار سردردهای میگرنی نیز مورد استفاده قرار می گیرد.

از پروپرانولول مایع خوراکی  4/28 میلی گرم (همانژئول)، برای درمان نوعی بیماری ژنتیکی با نام همانژیومای نوزادی، برای نوزادانی که بالای 5 هفته سن دارند، استفاده می شود. همانژیوم ها بوسیله تجمع غیرطبیعی عروق خونی با یکدیگر، ایجاد می شوند. این عروق خونی، تومور خوش خیمی (غیر سرطانی) را ایجاد می کنند که می تواند به زخم یا علائم قرمز روی پوست تبدیل شود. همانژیوم ها همچنین می توانند عوارض جدی بیشتری در داخل بدن (در کبد، مغز یا سیستم گوارش) ایجاد کنند.

پروپرانولول می تواند برای اهدافی غیر از مواردی که در این راهنمای دارویی ذکر شده نیز، استفاده شود.

اطلاعات مهم درباره پروپرانولول

درصورت ابتلا به آسم، ضربان قلب بسیار کند یا بیماری قلبی جدی مانند "سندرم سینوس بیمار" یا "انسداد دهلیزی بطنی(AV)" [مگر اینکه ضربان ساز(یا باتری) قلبی داشته باشید]، نباید از این دارو استفاده کنید.

مایع خوراکی همانژئول نباید برای نوزادان با وزن کمتر از 4/5 پوند، استفاده شود.

قبل از مصرف این دارو

در صورت حساسیت به پروپرانولول یا داشتن شرایط زیر، نباید از این دارو استفاده کنید:

• آسم
• ضربان قلب بسیار کند که موجب از حال رفتن (غش کردن) شما شده باشد
• بیماری قلبی جدی مانند "سندرم سینوس بیمار" یا "انسداد دهلیزی بطنی(AV)" [مگر درصورتِ داشتن ضربان ساز(یا باتری) قلبی]

نباید برای نوزادان با وزن کمتر از 4/5 پوند، از مایع خوراکی همانژئول استفاده کرد.

برای اطمینان از اینکه پروپرانولول برای شما مضر نیست، در صورت ابتلا به موارد زیر، پزشک خود را مطلع سازید:

• اختلال عضلانی
• برونشیت (التهاب برونش)، آمفیزم یا سایر اختلالات تنفسی
• قند خون پایین، یا دیابت (این دارو میتواند علائم قند خون پایین را پنهان کند درنتیجه شما متوجه علائم آن نخواهید شد)
• ضربان قلب آهسته، فشار خون پایین
• نارسایی احتقانی قلب
• افسردگی
• بیماری کبدی یا کلیوی
• اختلال تیروئید
• فئوکروموسایتوما (تومورغده فوق کلیوی)
• مشکلات گردش خون (مانند سندرم رینود)

احتمال آسیب رساندن این دارو به جنین انسان در دوران بارداری، هنوز مشخص نشده است. در صورتی که باردار هستید یا حین استفاده از این دارو قصد باردار شدن دارید، پزشک خود را مطلع سازید.

پروپرانولول می تواند از طریق شیر مادر انتقال یافته و به نوزاد شیرخوار آسیب برساند. در صورتی که هنگام استفاده از این دارو به نوزادتان از شیر خود تغذیه می کنید، پزشک خود را در جریان قرار دهید.

نحوه مصرف پروپرانولول

پروپرانولول را بطور دقیق مطابق با نسخه تجویز شده پزشک خود مصرف کنید. دقیقا از برچسب راهنمای مصرفی روی دارو پیروی کنید. گاهی ممکن است پزشکتان برای اطمینان از کسب بهترین نتیجه، دوز مصرفی دارویتان را تغییر دهد. این دارو را در مقادیر بیشتر یا کمتر و یا طولانی تر از میزان توصیه شده، استفاده نکنید.

بزرگسالان می توانند پروپرانولول را همراه با غذا یا بدون آن مصرف کنند، اما هر بار آن را به شیوه یکسانی مصرف کنید.

پروپرانولول را روزانه در ساعات معینی مصرف کنید.

از خرد کردن، جویدن، شکستن یا باز کردن کپسول طولانی اثر خودداری کنید. آن را ببلعید.

همانژئول باید در حین خوردن شیر یا بلافاصله پس از آن، به نوزاد خورانده شود. دوزهای مصرفی باید حداقل 9 ساعت با یکدیگر فاصله داشته باشند. اطمینان حاصل کنید که کودک شما هنگام مصرف این دارو به طور منظم تغذیه شود. هرگونه تغییر در وزن کودک را به اطلاع پزشک برسانید. دوزهای مصرفی همانژئول براساس وزن در کودکان تعیین می شود و هر تغییری ممکن است بر میزان دوز مصرفی کودک شما تأثیر بگذارد.

اگر کودک در حال درمان با همانژئول، دچار استفراغ یا بی اشتهایی شد، به پزشک مراجعه کنید.

دوز داروی مایع را با سرنگ مدرج، یا با قاشق مخصوص اندازه گیری یا فنجان دارویی، اندازه گیری کنید. اگر دستگاه اندازه گیری دوز ندارید، از داروخانه تهیه کنید.

همانژئولِ مایع را تکان ندهید.

اغلب نیاز است که فشار خونتان چک شود.

اگر جراحی در پیش دارید، زودتر به جراحتان اطلاع دهید که از پروپرانولول استفاده می کنید. شاید نیاز باشد برای مدت کوتاهی مصرف دارو را متوقف کنید.

نباید مصرف پروپرانولول را به طور ناگهانی را قطع کنید. توقف ناگهانی ممکن است وضعیت شما را بدتر کند. از دستورالعمل های پزشک خود در مورد کاهش دوز پیروی کنید.

این دارو می تواند برای آزمایش های پزشکی خاصی، موجب نتایج غیر عادی شود. به پزشکان معالج خود بگویید که تحت درمان با پروپرانولول هستید.

اگر درحال درمان فشار خون بالا هستید، حتی درصورت احساس سلامتی نیز، به مصرف پروپرانولول ادامه دهید. فشار خون بالا اغلب بدون علامت است. ممکن است لازم باشد از داروهای فشار خون برای باقی عمرتان استفاده کنید.

پروپرانولول تنها بخشی از یک برنامه کامل درمان برای فشار خون بالاست که ممکن است شامل رژیم غذایی، ورزش و کنترل وزن نیز باشد. اگر تحت درمان فشار خون بالا هستید، رژیم غذایی، دارو و تمرینات خود را به طور دقیق دنبال کنید.

دارو در دمای اتاق و دور از گرما و رطوبت نگهداری شود. از یخ زدن داروهای مایع جلوگیری کنید. دو ماه پس از باز کردن بطری دارو، همانژئولِ استفاده نشده را دور بریزید.

در صورت فراموش کردن مصرف دارو

برای پروپرانولولِ منظم (و کوتاه مدت): نوبت از دست رفته دارو را به محض یادآوری، مصرف کنید. اگر به زمان دوز مصرفی بعدی، کمتر از 4 ساعت باقی مانده است، از مصرف مقدار فراموش شده، چشم پوشی کنید.

برای پروپرانولول طولانی اثر(LA Inderal، InnoPran XL و...): نوبت از دست رفته دارو را به محض یادآوری، مصرف کنید. اگر به زمان دوز مصرفی بعدی، کمتر از 8 ساعت باقی مانده است، از مصرف مقدار فراموش شده، چشم پوشی کنید.

برای جبران دوز فراموش شده، داروی اضافی مصرف نکنید.

در صورت سوء مصرف (اووردوز)

به اورژانس مراجعه کنید یا با امداد مسمومیت تماس بگیرید.

علائم سوء مصرف (اووردوز) ممکن است شامل: ضربان قلب ناخوشایند یا کند، سرگیجه، ضعف یا از حال رفتن (غش) باشد.

در طول مصرف پروپرانولول

در طول مصرف پروپرانولول از چه مواردی باید خودداری کرد؟

از نوشیدن الکل اجتناب کنید. زیرا ممکن است سطح پروپرانولول خون شما را افزایش دهد.

برای ایستادن، نباید از وضعیت نشسته یا درازکش خیلی سریع تغییر حالت دهید در غیر اینصورت ممکن است دچار سرگیجه بشوید. برای جلوگیری از سقوط، به آرامی بلند شوید و خود را ثابت (پایدار) نگه دارید تا تعادلتان حفظ شود.

عوارض جانبی پروپرانولول

اگر هر یک از علائم واکنش آلرژیک به پروپرانولول را داشتید، به اورژانس مراجعه کنید مانند: کهیر، تنفس سخت، تورم صورت، لبها، زبان یا گلو.

با ابتلا به موارد زیر، فورا به پزشک مراجعه کنید:

• ضربان قلب آهسته یا ناخوشایند
• احساس سرگیجه، امکان بیهوشی ناگهانی
• خس خس کردن یا مشکل تنفسی؛
• تنگی نفس (حتی با فعالیت های فیزیکی خفیف)، تورم(آماس)، افزایشِ وزنِ سریع
• ضعف ناگهانی، مشکلات بینایی یا از دست دادن هماهنگی (به ویژه در کودکان مبتلا به همانژیوم که صورت یا سر را تحت تاثیر قرار می دهد)
• احساس سرما یا بی حسی در دست ها یا پاها
• افسردگی، گیجی، توهم
• مشکلات کبدی – حالت تهوع، درد بالای معده، خارش، احساس خستگی، بی اشتهایی، ادرار تیره، مدفوع خاکستری رنگ، یرقان (زرد شدن پوست یا چشم ها)
• قند خون پایین - سردرد، گرسنگی، ضعف، تعریق، گیجی ، تحریک پذیری، سرگیجه، ضربان قلب سریع، و یا وحشت زدگی
• قند خون پایین در نوزادان(اطفال) - پوست رنگ پریده، رنگِ پوست آبی یا بنفش، تعریق، نق نق کردن، گریه، عدم تمایل به غذا خوردن، احساس سرما، خواب آلودگی ، تنفس ضعیف یا سطحی (ممکن است برای مدت کوتاهی تنفس متوقف شود)، حمله ناگهانی(تشنج)، یا از دست دادن هوشیاری
• واکنش شدید پوستی - تب، گلودرد، تورم در صورت یا زبان، سوزش چشم ها، درد پوست به دنبال بثورات پوستی به رنگ قرمز یا بنفش که گسترش یافته(به خصوص در صورت یا اندام فوقانی) و موجب تاول و پوست اندازی یا لایه برداری می شوند.

عوارض جانبی شایع پروپرانولول شامل موارد زیر است:

• حالت تهوع، استفراغ، اسهال، یبوست، درد(یا گرفتگی) معده،
• کاهش میل جنسی، ضعف جنسی، یا مشکل ارگاسم؛
• مشکلات خواب (بی خوابی)؛ یا
• احساس خستگی.

این لیست عوارض جانبی، کامل نیست و ممکن است موارد دیگری نیز رخ دهد. برای گرفتن توصیه های پزشکی در مورد عوارض جانبی با پزشک خود در تماس باشید. ممکن است لازم باشد این عوارض را به سازمان غذا و دارو گزارش کنید.

تداخلات دارویی پروپرانولول

 پزشک خود را در جریان تمام داروهای فعلی خود و هر دارویی که استفاده از آن ها را شروع یا متوقف کرده اید قرار دهید، بخصوص:

• رقیق کننده خون - وارفارین، کومادین، جانتوون Jantoven.
• داروهای ضد افسردگی - آمی تریپتیلین، کلومیپرامین، دزیپرامین، ایامپارامین و...؛
• داروهاي درمان فشار خون بالا يا اختلالات پروستات - دوکسازوسین، پرازوسین، ترازوسین؛
• داروهاي قلبی يا فشار خون – آميودارون، دیلتیازم، پروپافنون، کوئینیدین، وراپامیل و...؛
• NSAIDها (داروهای ضد التهاب غیراستروئیدی) - آسپرین، ایبوپروفن یا بروفن (ادویل Advil ، موترین Motrin )، ناپروکسن (Aleve)، سلکوکسیب، دیکلوفناک، ایندومتاسین، ملوکسیکام و...؛ یا
• داروهای استروئیدی - پردنیزون و ...

این لیست کامل نیست. سایر داروها که شامل داروهای تجویزی و بدون نسخه، ویتامین ها و محصولات گیاهی می شوند نیز، ممکن است با پروپرانولول واکنش دهند. همه تعاملات احتمالی در این راهنمای دارویی ذکر نشده است.

پرسش سوال

اگر هنوز سوالی در رابطه با پروپرانولول دارید. میتوانید آن را در انجمن پرسش و پاسخ مطرح کرده و متخصصین مربوطه در وب سایت به آن جواب دهند.

مترجم: ملیکا کاردگر
نوشته شده در 24 دي 1396
مرجع : www.drugs.com