موارد مصرف متفورمین

متفورمین یک داروی خوراکی برای درمان دیابت است که به کنترل سطح قند خون کمک میکند.

متفورمین به همراه رژیم غذایی مناسب و ورزش در کنترل قند خون در بیماران مبتلا به دیابت نوع دو موثر است.

متفورمین میتواند به همراه انسولین و برخی داروهای دیگر مصرف شود.

این دارو در درمان دیابت نوع یک کاربرد ندارد.

اطلاعات مهم در مورد متفورمین

درصورت داشتن بیماری شدید کلیوی و یا کتو اسیدوز دیابتی نباید از این دارو استفاده کنید.

درصورت نیاز به انجام تصویر برداری پزشکی (سی تی اسکن و یا تصویربرداری توسط پرتو X) و تزریق ماده رنگی به داخل ورید، لازم است تا مصرف متفورمین را موقتا متوقف نمایید.

این دارو میتواند سبب بروز یک وضعیت خطرناک به نام لاکتیک اسیدوز شود.در صورت داشتن علایمی مانند ضعف یا درد عضلانی، احساس بی حسی و سردی در بازو ها و پا ها، مشکل در تنفس، معده درد، حالت تهوع همراه با استفراغ، ضربان قلب تند و یا نامنظم، سرگیجه و احساس ضعف و خستگی شدید فورا به مراکز درمانی مراجعه نمایید.

عوارض جانبی متفورمین

درصورت داشتن علایم واکنش آلرژیک از جمله کهیر، مشکل در تنفس، تورم صورت، زبان، لب ها و گلو به اورژانس مراجعه نمایید.

برخی از بیماران در طول مصرف این دارو دچار لاکتیک اسیدوز میشوند. علایم اولیه لاکتیک اسیدوز با گذشت زمان بدتر میشوند و این وضعیت میتواند مرگبار باشد. درصورت داشتن علایم ابتلا به لاکتیک اسیدوز (هرچند خفیف) فورا به اورژانس مراجعه کنید. این علایم میتواند شامل موارد زیر باشد:

• ضعف یا درد عضلانی
• احساس بی حسی و سردی در بازو ها و پا ها
• مشکل در تنفس
• معده درد
• حالت تهوع همراه با استفراغ
• ضربان قلب تند و یا نامنظم
• سرگیجه
• احساس ضعف و خستگی شدید

سایر عوارض جانبی شایع که ممکن است اتفاق بیفتد:

• قند خون پایین
• حالت تهوع و ناراحتی معده
• اسهال

پیش از مصرف متفورمین

درصورت داشتن هریک از موارد زیر از مصرف متفورمین خودداری کنید:

• داشتن آلرژی نسبت به متفورمین
• بیماری شدید کلیوی
• کتو اسیدوز دیابتی یا متابولیک

برای حصول اطمینان از مضر نبودن مصرف متفورمین، درصورت داشتن هریک از موارد زیر پزشک معالج را در جریان بگذارید:

• بیماری کلیوی (ممکن است لازم باشد پیش از مصرف متفورمین عملکرد کلیه ها مورد آزمایش قرار گیرد)
• سطوح بالای کتون در خون و یا ادرار
• بیماری قلبی، نارسایی احتقانی قلب
• بیماری کبدی
• مصرف انسولین و یا سایر داروهای دیابت

برخی از بیماران در طول مصرف این دارو دچار لاکتیک اسیدوز میشوند. درصورتی که هریک از موارد ذکر شده در زیر در مورد شما صدق میکند احتمال بروز لاکتیک اسیدوز بیشتر است:

• بیماری کبدی یا کلیوی
• نارسایی احتقانی قلب
• عمل جراحی
• حمله قلبی یا سکته مغزی
• عفونت شدید
• داشتن 65 سال و یا بیشتر
• کم آبی بدن
• مصرف بیش از حد مشروبات الکلی

درصورتی که باردار هستید در مورد مصرف دارو دستورات پزشک را مد نظر داشته باشید. کنترل قند خون در دوران بارداری از اهمیت بالایی برخوردار است و دوز مصرفی دارو در هر دوره سه ماه بارداری ممکن است متفاوت باشد. اگر در طول مصرف متفورمین باردار شدید پزشک را در جریان بگذارید.

اینکه متفورمین میتواند وارد شیر مادر شود و به نوزادی که از شیر مادر تغذیه میکند صدمه وارد کند یا خیر تا کنون مشخص نشده است. در طول مصرف متفورمین از شیر دادن به نوزاد خودداری کنید.

متفورمین نباید توسط کودکانی که کمتر از 10 سال دارند مصرف شود. همچنین مصرف برخی از انواع متفورمین برای افرادی که کمتر از 18 سال دارند مجاز نیست.

نحوه مصرف متفورمین

متفورمین را دقیقا مطابق با دستورالعمل های گفته شده توسط پزشک خود ، مصرف کنید . به هیچ عنوان ، بیشتر یا کمتر از مقدار تجویز شده ، از این دارو استفاده نکنید .

متفورمین را همراه با یک وعده غذایی مصرف نمایید مگر اینکه پزشک معالج توصیه دیگری داشته باشد. برخی از انواع این دارو تنها یک بار در شبانه روز و همراه با وعده غذایی عصرانه مصرف میشوند. در این مورد دستورات پزشک را مد نظر داشته باشید.

از جویدن، خرد کردن و شکستن قرص پرهیز نمایید و آنرا به شکل کامل ببلعید.

مقدار دوز داروی مایع را با استفاده از قاشق های مخصوص سنجش دوز دارو اندازه گیری نمایید.

برخی از انواع متفورمین دارای پوششی هستند که غیر قابل گوارش و جذب توسط بدن است. ممکن است قسمتی از این پوشش داخل مدفوع دیده شود؛ این یک اثر جانبی طبیعی است و در اثر بخشی دارو تاثیری ندارد.

قند خون تان را بصورت مرتب کنترل کنید. ممکن است کنترل قند خون توسط پزشک نیز مورد نیاز باشد.

افت قند خون یا هیپوگلیسمی میتواند در تمام افراد مبتلا به دیابت اتفاق بیفتد. علایم افت قند خون میتواند شامل سردرد، گرسنگی، تعریق، تحریک پذیری، سرگیجه، حالت تهوع، ضربان قلب سریع و اضطراب باشد. برای درمان سریع افت قند خون همیشه مواد قندی همراه خود داشته باشید مانند کشمش، آبنبات و یا آبمیوه.

جهت درمان مواردی از افت قند خون شدید که در آن بیمار قادر به خوردن و آشامیدن نیست، پزشک میتواند گلوکاگون تزریقی را برای بیمار تجویز کند. درصورت دریافت این دارو، خانواده و نزدیکان خود را از این مسئله ۀگاه کنید.

میزان قند خون میتواند توسط عواملی مانند استرس، عمل جراحی، ورزش، مصرف مشروبات الکلی و مصرف یا ترک مصرف وعده های غذایی تحت تاثیر قرار گیرد. پیش از تغییر میزان دوز مصرفی و یا برنامه مصرف دارو با پزشک مشورت کنید.

متفورمین تنها بخشی از یک برنامه درمانی کامل است که میتواند شامل تغذیه، ورزش، کنترل وزن و مراقبات ویژه پزشکی باشد. در این موارد دستورات پزشک را به دقت اجرا نمایید.

درطول مصرف متفورمین ممکن است پزشک مصرف ویتامین B12 را برای شما تجویز کند. ویتامین B12 را دقیقا به اندازه ایکه توسط پزشک توصیه شده است مصرف کنید.

درصورت مصرف بیش از حد متفورمین و احتمال اووردوز فورا به اورژانس مرتجعه کنید. مصرف بیش از اندازه این دارو میتواند سبب بروز لاکتیک اسیدوز شود. این وضعیت میتواند مرگبار باشد.

درطول مصرف متفورمین از مصرف مشروبات الکلی اجتناب کنید. الکل میتواند باعث افت قند خون شده و احتمال بروز لاکتیک اسیدوز را بالا ببرد.

دارو را در دمای اتاق و به دور از گرما، رطوبت و تابش مستقیم نور نگهداری کنید.

در صورت فراموش کردن مصرف دارو:

به محض متوجه شدن، داروی فراموش شده را مصرف کنید

اگر به نوبت مصرف بعدی دارو زمان اندکی مانده است از مصرف داروی فراموش شده پرهیز کنید

از مصرف داروی اضافی جهت جبران نوبت از دست رفته خودداری کنید.

تداخلات دارویی

برخی از دارو ها را نمیتوان همراه یکدیگر مصرف کرد؛ زیرا ممکن است برغلظت یکدیگر تاثیر گذاشته و سبب بروز عوارض جانبی و یا از بین رفتن اثربخشی یک یا هر دو دارو گردد.

برخی از داروها میتوانند با متفورمین تداخل داشته باشند از جمله داروهای با نسخه یا بدون نسخه، داروهای گیاهی، ویتامین ها و مواد معدنی. پزشک را از  تمام داروهایی که مصرف میکنید مطلع سازید.

پرسش سوال

اگر هنوز سوالی در رابطه با متفورمین دارید. میتوانید آن را در انجمن پرسش و پاسخ مطرح کرده و متخصصین مربوطه در وب سایت به آن جواب دهند.

مترجم: فرهاد نامدار
نوشته شده در 23 آبان 1396
مرجع : www.drugs.com